หลักการและเหตุผล
แกะเป็นสัตว์เศรษฐกิจที่สำคัญอีกชนิดหนึ่งที่เลี้ยงกันทั่วไปตามภูมิภาคต่างๆของประเทศไทย ตามสถิติของศูนย์สารสนเทศ กรมปศุสัตว์ ปี 2554 พบว่า มีจำนวนแกะรวม 51,735 ตัว เกษตรกร รวม 6,191 ราย โดยเฉพาะในเขต สำนักงานปศุสัตว์เขต 9 จำนวน 29,130 ตัว (คิดเป็น 56.31 % ของประเทศ ) เกษตรกร 5,531 ราย (คิดเป็น 89.34 % ของประเทศ ) เป็นต้น ซึ่งเกษตรกรที่เลี้ยงสัตว์ส่วนใหญ่เลี้ยงไว้เป็นอาหารในครัวเรือน จำหน่ายเป็นรายได้
สภาพการเลี้ยงการผลิตทั่วไป ส่วนใหญ่เป็นอาชีพรอง – อาชีพเสริม ผสมผสานกับกิจกรรมการเกษตรอื่นในครัวเรือน การจัดการฟาร์มส่วนใหญ่ยังไม่ถูกต้องตามหลักสุขศาสตร์ ผลผลิตยังไม่สูงเท่าที่ควรนอกจากนั้นเกษตรกรยังไม่ มีฟาร์มสาธิตที่เป็นแหล่งเรียนรู้ที่ถูกต้องตามหลักวิชาการ ขาดการรวมกลุ่ม เครือข่ายในการแลกเปลี่ยนข้อมูล เทคโนโลยีการผลิต ข้อมูลด้านการตลาด รวมถึงด้านความต้องการ ราคา
ในส่วนหน่วยงานของกรมปศุสัตว์เองโดยเฉพาะสำนักงานปศุสัตว์จังหวัดและศูนย์วิจัยและถ่ายทอดเทคโนโลยี ยังขาดข้อมูล เครือข่ายเกษตรกรผู้เลี้ยงที่ชัดเจน ไม่มีฟาร์มเกษตรกรต้นแบบ/เกษตรกรสาธิต ตลอดจนข้อมูลการจัดการฟาร์มและข้อมูลสมรรถภาพการผลิตแกะในระดับฟาร์มของเกษตรกรประกอบกับกระทรวงเกษตรและสหกรณ์มียุทธศาสตร์การเกษตร ฉบับที่ 10 ที่ส่งเสริมพัฒนาการสร้างเครือข่ายของสถาบันเกษตรกรให้เข้มแข็ง สามารถและเปลี่ยนพึ่งพากันเองได้ในด้านวิชาการ การจัดการเรียนรู้ การตลาด ดังนั้น จึงควรดำเนินการโครงการนี้เพื่อการพัฒนาการผลิตแกะในระดับฟาร์มเกษตรกรที่ถูกต้องตามหลักวิชาการ ต่อไป
วัตถุประสงค์
1. เพื่อสำรวจข้อมูลเครือข่ายการผลิต – การตลาดแกะ
2. เพื่อพัฒนาฟาร์มเกษตรกร แกนนำ และเครือข่ายการผลิต การตลาดเป็นแหล่งเรียนรู้
3. ถ่ายทอดเทคโนโลยีการเลี้ยงแกะแก่เกษตรกร
4. เพื่อศึกษา วิเคราะห์ระบบการผลิต การตลาดแกะของฟาร์มเกษตรกร
เป้าหมาย
1. มีเครือข่าย (หรือชมรม) ระดับจังหวัดด้านการผลิตและการตลาดแกะ 5 เครือข่าย
2. มีฟาร์มเลี้ยงแกะของแกนนำเกษตรกร จำนวน 25 แห่ง
3. เกษตรกรได้รับการอบรมและถ่ายทอดเทคโนโลยี จำนวนอย่างน้อย 150 ราย
พื้นที่ดำเนินงาน
พื้นที่จังหวัด 5 แห่ง ได้แก่ ยะลา ปัตตานี นราธิวาส สงขลา และสตูล
ขั้นตอนและวิธีการดำเนินงาน
1. สำนักส่งเสริมและพัฒนาการปศุสัตว์ (ส.ส.ส.) ร่วมจัดทำโครงการ แผนปฏิบัติงาน และงบประมาณ กับหน่วยงานภูมิภาค
2. สำนักงานปศุสัตว์จังหวัด
2.1 สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดในเขตสำนักงานปศุสัตว์เขต 9 รวม 5 จังหวัด ได้แก่ สงขลา ยะลา ปัตตานี สตูล และ จังหวัดนราธิวาส
2.2 สำรวจข้อมูลการผลิตการตลาดของเกษตรกรผู้เลี้ยงแกะในพื้นที่ โดยเฉพาะด้านการจัดการฟาร์มให้เทียบกับมาตรฐานฟาร์มของกรมปศุสัตว์ (ถ้ามี)
2.3 จัดทำเครือข่าย หรือ ชมรมผู้ผลิต – การตลาดแกะในจังหวัด
2.4 ประชุมสัมมนาแลกเปลี่ยนข้อมูลการผลิตและการตลาด รวบรวมรายชื่อเกษตรกรข้อมูลการผลิตการตลาดของเกษตรกรและผู้เกี่ยวข้อง ปีละ 2 ครั้ง
2.5 คัดเลือกฟาร์มเกษตรกรที่มีสภาพการผลิตระดับดีขึ้นไป เป็นฟาร์มเกษตรกรแกนนำ
จังหวัดละ 5 ราย พร้อมให้มีฟาร์มเกษตรกรเครือข่าย
2.6 อบรมเกษตรกรและพัฒนาเครือข่ายกับเกษตรกรแกนนำเกษตรกรเครือข่ายและเกษตรกรที่สนใจ จังหวัดละ 1 ครั้งๆละ 30 ราย
2.7 สนับสนุนปัจจัยการผลิตแก่ฟาร์มเกษตรกรแกนนำ ประกอบการสาธิตและแนะนำทางวิชาการใน 5 จังหวัดๆละ 5 ราย รวม 25 ราย
3. ศูนย์วิจัยและถ่ายทอดเทคโนโลยีนราธิวาส ร่วมกับ สำนักงานปศุสัตว์จังหวัด และ สำนักงานปศุสัตว์เขต 9 ดำเนินการกิจกรรมได้แก่
3.1 วิเคราะห์ศักยภาพการเลี้ยงแกะของเกษตรกร
3.2 ติดตาม ประเมินผลในด้านศักยภาพการพัฒนาเครือข่าย การผลิต การตลาด และการเรียนรู้ ทั้งภายในเครือข่ายย่อย ระหว่างเครือข่าย และ ผู้เกี่ยวข้องในเขตจังหวัด
3.3 จัดประชุมสัมมนาเจ้าหน้าที่ เกษตรกรและผู้เกี่ยวข้องประมวลองค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นและพัฒนาเครือข่ายการผลิตและการตลาดในเขตพื้นที่ สนง.ปศข. ปี ละ 1 ครั้ง
ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
1. ทราบข้อมูลที่รับภาพรวมลักษณะการผลิต การตลาด ในเขตจังหวัดและ สนง.ปศข. 9
2. มีข้อมูลเชิงลึกด้านเครือข่ายเกษตรกรผู้ผลิต การตลาด การถ่ายทอดเทคโนโลยีภายในเครือข่ายย่อย ระหว่างเครือข่ายและกับผู้เกี่ยวข้องในจังหวัด และในพื้นที่ สนง.ปศข.
3. ทราบผลศึกษาวิเคราะห์สภาพการใช้เทคโนโลยีการผลิต ต้นทุนระดับฟาร์มขนาดต่างๆ
4. ผลการวิเคราะห์ศักยภาพการผลิตของเกษตรกร การพัฒนาการทำงานเครือข่าย สามารถประมวลผลเป็นงานวิชาการ